با وجود اینکه دوره های آموزشی زیادی با هدف ارتقا تفکر تاملی اجرا می شوند، ابزارهای کاربردی برای سنجش و ارزیابی آن ها بسیار اندک هستند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تفکر تاملی، از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بهره جسته است تا ابزاری مناسب را برای استفاده در پژوهش های تربیتی فراهم سازد. نمونه، شامل 332 دانشجو (176 دختر و 156 پسر) بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانشگاه های تهران انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با تحلیل مولفه های اصلی برای مقیاس تفکر تاملی، چهار عامل عمل عادتی، فهمیدن، تامل، و تفکر انتقادی را نشان داد که مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی بود. به منظور تعیین روایی این مقیاس از تحلیل عاملی تاییدی و برای بررسی اعتبار آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی،برازش قابل قبولی را برای ساختار چهار عاملی پیشنهاد شده، نشان دادند. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان دادند که مقیاس تفکر تاملی از اعتبار قابل قبولی برخوردار است. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که مقیاس موردنظر می تواند به عنوان ابزاری روا و معتبر در سنجش تفکر تاملی دانشجویان مورد استفاده قرار گیرد.

این پژوهش با هدف تحلیل عاملی تاییدی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد انجام شده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 3050 نفر بود که 401 دانش آموز به روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که گویه های انتخاب شده، ساختارهای عاملی مناسبی جهت اندازه گیری ابعاد مورد مطالعه فراهم کرد و تمام مولفه های آن مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی روایی ملاکی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از آزمون هوشی ریون، پرسشنامه خلاقیت عابدی و مقیاس درجه بندی عملکرد تحصیلی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مولفه های مختلف مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد با هوش و عملکرد تحصیلی همبستگی معنادار بالایی وجود دارد علاوه براین یافته ها نشان داد که بین خرده مقیاس های ورزشی و هنری، با خلاقیت ارتباط معنادار وجود دارد و در سایر خرده مقیاس ها، ارتباط معناداری با خلاقیت مشاهده نمی شود. برای سنجش پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد که این مقیاس دارای پایایی خوبی می باشد. به طور کلی بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می توان آن را برای شناسایی دانش آموزان بااستعداد مورد استفاده قرار داد.

تحلیل های عاملی که روی ابزارهای خود سنجی خلق انجام گرفته است به دو بعد مسلط در زمینه ساختار عاطفی دست یافته اند که عاطفه مثبت و عاطفه منفی خوانده می شود. این دو بعد عاطفی با طبقات وسیعی از متغیرهای روانشناختی مرتبط اند. عاطفه منفی با تنیدگی تجربه شده مقابله ضعیف، شکایات مرتبط با سلامت و تجربه رویدادهای ناخوشایند همبسته است. این بعد، عامل زمینه ساز و مشترک «اضطراب» و «افسردگی» است. عاطفه مثبت با رضایت اجتماعی، شور و اشتیاق، شادکامی و هشیاری مرتبط است و کاهش آن عامل زمینه ساز و اختصاصی اختلال افسردگی است. برای سنجش این دو بعد عاطفی رایج ترین ابزار، «مقیاس های عاطفه مثبت و عاطفه منفی» (PANAS) است. در پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی (CFA) و الگویابی معادله ساختاری (SEM) صحت عاملی، روایی سازه و اعتبار این ابزار روی 255 نفر دانشجوی مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی دانشگاه تهران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که الگوی دو عاملی، برازنده ترین الگو است (p<0.01). از لحاظ روایی نیز با کمک این ابزار به خوبی می توان بیماران مضطرب و افسرده را از هم جدا کرد (p<0.05) و اعتبار این دو خرده مقیاس برابر با 0.87 است.

این پژوهش با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی سیاهه خودنظم جویی نوجوانان در نمونه ای از جمعیت نوجوانان ایرانی انجام شد. روش پژوهش توصیفی و جامعه آماری دانش آموزان شهر کرج استان البرز بود که با استفاده از روش نمونه برداری چندمرحله ای، 355 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش، سیاهه خودنظم جویی نوجوانان (دایاز، گارسیا- دل کاستیلو و مویلانن، 2014) بود که همراه مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (زاده محمدی، احمدآبادی و حیدری، 1390) بر روی گروه نمونه اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، مدل دوعاملی نسخه اصلی سیاهه خودنظم جویی را تایید کرد، با بررسی روایی ملاکی همزمان نیز ضریب همبستگی سیاهه خودنظم جویی با مقیاس خطرپذیری بین 0.30 تا 0.51 به دست آمد. علاوه بر تایید روایی ملاکی، همبستگی بالای زیرمقیاس ها با نمره کل، روایی سازه سیاهه را تایید کرد. در بررسی اعتبار سیاهه، نتایج ضرایب آلفای کرونباخ و بازآزمایی به ترتیب در عامل خودنظم جویی کوتاه مدت 0.81، 0.75، در عامل خودنظم جویی بلندمدت 0.77، 0.71 و در کل سیاهه 0.87، 0.74 به دست آمد که رضایت بخش بود. بر اساس نتایج به دست آمده سیاهه خودنظم جویی نوجوانان دارای ویژگی های روان سنجی مناسب است و برای هدف های پژوهشی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

هدف از این مطالعه، تحلیل عاملی تاییدی مدل رهبری معنوی درآموزش عالی، ازدیدگاه روسا و معاونان دانشگاه های جامع آزاد اسلامی ایران و روسا و معاون دانشکده های آن می باشد. به روش ترکیبی، با تلفیق پژوهش کیفی و کمی در یک مطالعه توصیفی- مقطعی، رهبری معنوی در آموزش عالی مورد بررسی قرار گرفت. روش تحلیل کیفی، تحلیل تماتیک یا مضمون و روش تحلیل کمی، تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. این بررسی با بهره گیری از نظرات 40 نفراز پنل خبرگان برای بررسی روایی صوری و محتوایی پرسشنامه و همچنین دریافت و بررسی 530 پرسشنامه تکمیل شده توسط روسا و معاونان با سابقه و صاحب نظردر واحد های جامع دانشگاه های آزاد اسلامی ایران ودانشکده های آن جهت روایی سازه و تحلیل عاملی تاییدی انجام شد.داده ها توسط نرم افزار اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ مقدار قابل قبول (0.92 )نشان داد. مدل مفهومی و پرسشنامه محقق ساخته رهبری معنوی درآموزش عالی ، واجد پایایی و روایی بالایی بود. در پژوهش حاضر، مدل رهبری معنوی در آموزش عالی، درپنج حیطه وبیست ودو شاخص تدوین واعتبارسنجی شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی ، ابزار مذکور از شاخص های برازش مطلوبی برخوردار است. پیشنهاد می شود دیدگاه نوین تدوین شده مدل رهبری معنوی در آموزش عالی، به همه اعضای دانشگاه آموزش داده شود وپرسشنامه محقق ساخته مذکوردر نمونه های آماری بزرگ تر، اجرا گردد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل عاملی تاییدی مقیاس ارزیابی شادی در زنان میانسال انجام شده است. به همین منظور، از میان زنان میانسال (40 الی 65 سال) جامعه، 280 نفر به صورت روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به مقیاس ارزیابی شادی در زنان میانسال (شین وکیم، 2021) پاسخ دادند. در مطالعه حاضر، نتایج تحلیل داده ها به روش تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که مقیاس ارزیابی شادی همانند فرم اصلی از چهار عامل خود-ارزشی، تفکر مثبت، خود-مدیریتی و روابط خانوادگی تشکیل شده است. نتایج حاصل از اعتبارسنجی بر اساس آلفای کرونباخ نیز 93/0 به دست آمد که مقداری مناسب است. از نتایج این مطالعه، چنین حاصل می شود که این مقیاس، ابزاری قابل اعتماد و روا برای ارزیابی شادی در زنان میانسال است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه: هیجانهای یادگیری بخشی از هیجانهای پیشرفت هستند که در چارچوب «نظریه کنترل- ارزش هیجانهای پیشرفت» تبیین می شوند. لذت، اضطراب، شرم، رهایی، امید و نا امیدی هیجانهایی هستند که دانش آموزان و دانشجویان در جریان تحصیل بارها آنها را تجربه می کنند. با این حال تمرکز صرف بر هیجان اضطراب و عدم توجه به این دسته از هیجانها در نظام آموزشی و فقدان ابزار مناسب جهت سنجش آنها در ایران از مهمترین مسایل این حوزه است. روش: جامعه آماری شامل کل دانشجویان مقطع لیسانس دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 94-93 به تعداد 9421 و نمونه آماری 221 نفر دانشجوی رشته های مختلف تحصیلی بودندکه با استفاده از روش«نمونه گیری تصادفی» گزینش و با روش «توسعه ای پیمایشی» مورد مطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش سوالات پرسشنامه «مقیاسهای هیجان مرتبط با یادگیری» (LRES) با هدف رواسازی آن برای مطالعه هیجانهای پیشرفت جامعه دانشجویان ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که اکثریت شاخصهای مقیاسهای مذکور از جمله CFI، GFI،PGFI برازش دارند، ضرایب مسیر (بارهای عاملی) آنها معنی دار بوده و از ضریب اعتبار بالای برخودارند. همسانی درونی مقیاسها معنی دار برآورد گردید. نتیجه گیری: بنابراین با توجه به برازش مدل و اعتبار بالایی مقیاسهای پرسشنامه، از آن می توان جهت مطالعه و سنجش هیجانهای یادگیری دانشجویان ایرانی استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی فرم گزارش معلم آخنباخ با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی به اجرا درآمد.روش: در این مطالعه از بخشی از داده های پژوهشی مینایی (1384)، استفاده شد که شامل 693 دانش آموز پسر و 588 دانش آموز دختر مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. برای برآورد پارامترها و برازش مدل از تابع کمترین مجذورات وزن دار استفاده شد.یافته ها: برای ارزیابی کفایت برازش مدل از شاخص ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب، شاخص برازش تطبیقی، ریشه دوم میانگین مجذورات پس مانده های استاندارد شده، شاخص تاکر - لویز، شاخص خوبی برازندگی و شاخص تعدیل یافته خوبی برازندگی استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل 8 عاملی همبسته آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. این یافته شاهد دیگری در زمینه روایی درونی سازه فرم گزارش معلم فراهم آورد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که سندرمهای فرم مورد بحث همپوشی کامل با همدیگر ندارند. این مطلب حاکی از آن است که سندرمها واجد روایی تشخیصی هستند.نتیجه گیری: بطور کلی، یافته های پژوهش بیانگر این است که ساختار عاملی فرم گزارش معلم از برازش مطلوبی برای دانش آموزان 6 - 18 سال شهر تهران دارد و از آن می توان بعنوان ابزاری روا در سنجش 8 اختلال عاطفی - رفتاری استفاده کرد.